fbpx

Verpakkingen

Welke service verpakking levert het meest op voor het milieu en je zaak?

De plasticberg verminderen: ook als retailer kan je hier makkelijk aan meehelpen. Bijvoorbeeld in je keuze van serviceverpakkingen. Daar bestaan alternatieven voor die veel minder impact hebben op het milieu en het klimaat. Maar natuurlijk verlies je ook de kostprijs van ecologische alternatieven niet uit het oog.

Om de totale milieu-impact van serviceverpakking te vergelijken moet je niet enkel de productie, maar ook het transport en de recyclage of het hergebruik mee in rekening brengen. We namen de proef op de som en vergeleken de milieu- en maatschappelijke impact van papieren zakken, traditioneel plastic zakjes en composteerbare zakjes uit hernieuwbaar bioplastic.

Milieu- en maatschappelijke impact op een rij

Papieren zakken Plastic zakken CompostBag®
Productie Hoog Laag Laag
Transport Hoog Laag Laag
Recyclage Makkelijk Moeilijk Organisch
Hergebruik Moeilijk Onmogelijk Makkelijk
Aankoopprijs Hoog Laag Hoog

Van grondstof tot zakje: productie en transport

De papieren zak is aan een stevige opmars bezig in retail. Het initiatief verkleint alleszins de hoeveelheid traditioneel plastic. Of het ecologisch gezien een beter alternatief is, is een andere vraag. Een papieren zak vraagt namelijk 4 keer meer energie en 20 keer meer water tijdens de productie.

En daar stopt het niet, want ook de transportimpact ligt hoger. Papier is namelijk zwaarder dan (bio)plastic en neemt meer ruimte in. Zo heb je makkelijk 4 pallets nodig voor eenzelfde hoeveelheid papieren zakken als 1 pallet plastic zakjes. Op basis van deze gegevens besluiten sommige federaties van de retailindustrie, dat de milieu-impact van papier zes keer groter is dan plastic.

In de versafdeling van de meeste supermarkten vind je nog steeds de traditionele plastic zakjes. Hun lage aankoopprijs is daarvoor de doorslaggevende factor. Terwijl een biologisch afbreekbaar alternatief snel 2 eurocent per zakje kost, heb je al een plastic tas voor een halve eurocent. Plasticproductie blijft dus het goedkoopst, maar dat voordeel verdwijnt totaal wanneer we alle ecologische kosten mee in rekening brengen.

De cirkel rond, hergebruik en recyclage

Tegenwoordig kunnen traditionele plastic zakjes amper gerecycleerd worden. Ze belanden eerder in bij het restafval en nadien in een verbrandingsoven. Of ze komen tussen het GFT en veroorzaken veel problemen in de compostering. Of erger nog, ze komen in de natuur terecht, waar ze tientallen, zelfs honderden jaren nodig hebben om af te breken.

Lees ook: de levensloop van een plastic zak.

Papier is dan weer wel makkelijk te recycleren. Maar de zakjes zijn niet handig in hergebruik: ze scheuren sneller en worden onbruikbaar als ze nat zijn. Dat probleem heb je niet met composteerbare zakje zoals de CompostBag®-zakjes.

De CompostBag® zakjes kan je bovendien hergebruiken in de VentiMax® emmertjes voor de inzameling van je organisch keukenafval. Zijn ze vol, dan gooi je de zakjes gewoon in de groene bak of op de composthoop, waar ze organisch recycleren en samen met het gft-afval vergaan tot compost. Compost verbetert de bodemkwaliteit en ondersteunt de plantengroei. Uit planten worden dan weer componenten voor bioplastics gewonnen worden, waarmee nieuwe zakjes worden gemaakt. Zo sluiten ze de economische en ecologische kringloop en dragen ze bij tot de circulaire economie.

Hoe luidt het verdict?

Minder zakjes gebruiken en de zakjes die je hebt zoveel mogelijk hergebruiken, luidt de belangrijkste boodschap. En als het even kan, gebruik dan een composteerbaar zakje. De milieu-impact ligt lager dan bij een papieren zak en een traditionele plastic zak. Bovendien zorgt het voor een positief merkimago bij je klanten en dat is van onschatbare waarde.

Door volledig composteerbare service verpakkingen aan te bieden in je retailzaak, help je de afvalberg te verkleinen. Ontdek het aanbod van The Compost Bag Company.

Blogs gerelateerd aan verpakkingen en CompostBag®

Plastic zakken terugdringen: hoe doen we het in België?

We moeten dringend minder plastic zakken gebruiken, daar is iedereen het over eens. Maar over hoe we die doelstelling kunnen bereiken, verschillen de meningen grondig. Want Vlaanderen, Brussel en Wallonië houden er elk een andere aanpak op na. En de ene overheid is al wat ambitieuzer dan de andere.

In Europa gebruiken we jaarlijks 800.000 ton plastic zakken voor eenmalig gebruik. De gemiddelde nuttige gebruiksduur wordt uitgedrukt in minuten, maar het duurt eeuwen alvorens ze zijn vergaan. Op die manier ontstaat een enorme afvalberg. Om die in te perken, is er een doordacht beleid nodig.

Zo’n beleid uitstippelen is de taak van de minister van Leefmilieu. Ons land telt er 3: een voor Vlaanderen, voor Brussel en voor Wallonië. Daarbovenop hebben we  nationale minister voor Milieu. Door al die versnippering is er geen eenduidige aanpak om het gebruik van plastic zakken terug te dringen. Daarom lijsten we per regio de stand van zaken op.

Vlaanderen: veel goodwill, amper wetten

Vlaamse supermarkten geven hun klanten geen gratis plastic zakken aan de kassa. Andere handelaars zoals bakkers, slagers, kledingwinkels en marktkramers doen daar voorlopig niet aan mee. Maar daar wil de Vlaamse regering vanaf 2019 komaf mee maken.

Voor een totaalverbod is er vooralsnog geen politiek compromis. Nochtans zijn er valabele alternatieven. Stickers op groenten en fruit worden op termijn wel verboden, tenzij ze echt nodig zijn, voor bijvoorbeeld de versheidsdatum.

Brussel: ambitieus beleid

Op 1 september 2017 schafte Brussel lichtgewicht plastic zakken aan de kassa voor eenmalig gebruik volledig af. Een jaar later kwamen daar ook andere wegwerpzakken bij die als verpakking dienen voor fruit, groenten, bulkproducten of andere goederen. Tot eind februari 2020 mogen handelaars wel nog zakjes aanbieden die voor minstens 40% biobased en thuis composteerbaar zijn.

Tot 2025 zijn die zakjes ook nog toegelaten voor vochtige voedingsmiddelen of voedingsmiddelen die een vloeistof bevatten, zoals vlees of vis. Daarna moeten ze voor minstens 60% biobased en thuis composteerbaar zijn. Na 2030 zijn ondernemers verplicht een volledig duurzaam alternatief aan te bieden. Herbruikbare zakken zijn uiteraard wel nog toegelaten.

Wallonië: de Belgische koploper

Het Waalse gewest kan de beste cijfers voorleggen. Er geldt immers een volledig verbod op plastic zakken voor eenmalig gebruik van elke dikte. Handelaars mogen enkel exemplaren aanbieden die minstens 20 keer herbruikbaar zijn en daarnaast ook wasbaar, herstelbaar en recyclebaar.

Net zoals in Brussel vormen zakjes die voor minstens 40% biobased en thuis composteerbaar zijn een uitzondering tot maart 2020. Voor vochtige voedingsmiddelen of voedingsmiddelen die een vloeistof bevatten, geldt die uitzondering tot 2025. Waalse handelaars moeten dus al vanaf 2026 een groen alternatief voorzien.

En in de rest van de wereld?

Bangladesh en Haïti waren de eerste landen die maatregelen namen om het gebruik van plastic zakken te beperken. Al in 2002 legden ze wegwerpzakken aan banden. Ook Mauritius voert sinds 2004 een streng beleid: de productie en het gebruik van gewone plastic zakken is er illegaal. Wie de wet overtreedt, riskeert zware boetes en zelfs een gevangenisstraf. Enkel zakken die binnen een jaar biologisch afbreken, zijn toegelaten.

De strengste plasticwetgeving is weggelegd voor Kenia. In het Afrikaanse land is het officieel verboden om plastic zakken te gebruiken, produceren of importeren. Wie toch een plastic zak gebruikt, riskeert een boete van 32.000 euro of een celstraf van vier jaar.

Ook onder andere Marokko, Mali, Zuid-Afrika en bepaalde staten van de VS stelden al paal en perk aan het plasticgebruik. In Nederland betaal je sinds 2016 een extra heffing voor plastic zakken. Frankrijk, Italië en binnenkort ook Spanje laten dan weer enkel nog composteerbare zakjes toe. Hoog tijd dus dat ook Vlaanderen een ambitieus beleid invoert. Als een van de meest welvarende regio’s ter wereld kunnen en móeten we immers beter doen.

Plastic afval vormt een enorm milieuprobleem. Daarom ontwikkelt The Compost Bag Company alternatieve en 100% bio-afbreekbare producten, op basis van hernieuwbare, natuurlijke grondstoffen. Zo kunnen we de plastic soep terugdringen.

PMD-verpakking platdrukken: wat levert het op?

Je PMD-afval apart sorteren en in de ‘blauwe’ zak gooien. Voor ons is het een vanzelfsprekendheid dat PMD niet thuishoort bij het restafval. Maar dat is niet overal zo. België is namelijk Europees kampioen op vlak van recycleren. Zo wordt 86,3% (jaarverslag 2015 van de vzw Fost Plus) van de huishoudelijke verpakkingen gerecycleerd.

Ondanks het feit dat we koploper zijn, kunnen we toch nog efficiënter omgaan met onze PMD-zak. Hoe je dat doet, dat ontdek je in onderstaande infografiek.

Niet zeker over wat wel en niet thuishoort in de PMD-zak, in het blogartikel ‘Afval sorteren: dit zijn de meest voorkomende fouten‘ vind je het antwoord.PMD-verpakking platdrukken: wat levert het op?

 

Een nieuwe lente, een nieuw geluid

En dit jaar is het nieuwe geluid “Mei Plasticvrij”. Als producent van kunststofverpakkingen, wil ik benadrukken dat ik dit een super goede actie vind, één die terecht alle aandacht verdient.

Waarom Mei Plasticvrij een goed initiatief is

Niet omwille van de snedige slogans en oneliners, die vaak elke nuance smoren en soms veel weg hebben van “fake news”. Niet omwille van de goedbedoelende BV’s, die zich zonder kennis van zaken als experts voordoen, en hun wervingskracht blindelings (laten) gebruiken om de opgespelde geloofspunten te verkondigen. Evenmin omwille van het overtuigde Vlaamse gezin, dat haar bijdrage aan een plasticvrije wereld kracht bij zet door naar de beenhouwer te gaan met Tupperware-dozen – vervaardigd uit … plastic. Neen, waar het mij om gaat is dat de actie bewustwording van de consument beoogt, bewustwording van zijn eigen verantwoordelijkheid. En dat is een nieuw – en aanmoedigingswaardig – geluid.

Gedeelde verantwoordelijkheid

Want al te vaak wordt de producent als grote schuldige met de vinger gewezen. “De producent moet zijn verantwoordelijkheid nemen”, roepen de overheden dan in koor. Wat ze bedoelen, is dat ze willen dat iemand anders het opruimen van zwerfvuil betaalt. Ook vorig jaar werden er weer méér plastic verpakkingen op de markt gebracht. Het gevolg van boosaardige producenten, die niets liever willen dan het milieu versmachten met hun plastic ? Neen, eerder het gevolg van demografische en socio-culturele veranderingen.

Steeds kleinere gezinnen en singles willen in de supermarkt kleinere porties vinden, die in verhouding meer verpakking vereisen De drang naar gemak of “convenience” maakt dat we niet langer een prei, een selder, enz. kopen om verse soep te maken, maar voorgesneden en gewassen groenten. En die kan je moeilijk onverpakt meenemen. We kopen ook almaar meer vooraf bereide maaltijden, die dan hygiënisch moeten verpakt worden. Producenten spelen graag in op dat soort tendensen, maar het is wel degelijk de consument die deze keuzes maakt en er dus verantwoordelijk voor is. En die consument moet daarvan maar eens bewust worden gemaakt.

Godzijdank, er zijn verpakkingen!

Afval, en in het bijzonder plastic (verpakkings)afval, is één van de grote uitdagingen van deze tijd, misschien wel op hetzelfde niveau te zien als de klimaatuitdaging. Plastics in de oceanen is vandaag het grote “buzz word” – en terecht. Maar we horen veel te weinig over de vervuiling van onze bodem door (micro)plastics. Laten we niet vergeten dat we van de bodem afhankelijk zijn voor een belangrijk deel van ons voedsel en drinkwater. En ik geef u op een briefje : als de opruiming van plastic in zee al een hele klus wordt, dan is het opruimen van plastic in de bodem een onbegonnen zaak. Beter te vermijden dus.

De bonafide producent heeft daarin een belangrijke rol te spelen, te beginnen bij het design van zijn product. Dààr moet al worden rekening gehouden met wat er met het product zal gebeuren éénmaal het zijn nuttige functie heeft vervuld en verwordt tot afval. Dat gebeurt vandaag nog veel te weinig. En natuurlijk kan ook van de producent een bijdrage worden verwacht in het beheren van deze “end-of-life” problematiek.

Net zoals de consument de onvermijdelijke verantwoordelijkheid heeft om zijn rol correct en te goeder trouw te spelen. Zwerfvuil is immers geen materiaalprobleem, zoals sommigen prediken. Het is een probleem van slecht opgevoede mensen zonder manieren. Er is dan ook geen enkel excuus voor het laten rondslingeren van afval in de natuur.

Gezamenlijke verantwoordelijkheid

Plastic op zich is niet het probleem, integendeel : het is de voorbije decennia een zegen gebleken op tal van vlakken. Er wordt misschien nogal snel naar plastic gegrepen, maar het is dan ook zo’n veelzijdig en handig materiaal. Het is als er een eind komt aan het nuttige leven van het product dat de kat op de koord komt : het product wordt dan afval. Plasticafval wordt een probleem, vooral als het niet of slecht wordt beheerd. Dat is ondertussen uitvoerig gebleken.

We hebben dan ook met zijn allen, producenten, overheden, én consumenten, een verpletterende en gezamenlijke verantwoordelijkheid om dit niet te laten fout lopen. Het is niet met de zwarte piet door te spelen dat we dit probleem gaan oplossen. Laten we ons daar maar eens goed van bewust worden.
Daarom wens ik de bezielers van “Mei Plasticvrij” veel succes. Al zou ik het appreciëren als ze het debat zuiver zouden voeren.

Erik Vanderlinden

Opiniestuk: Verpakkingen van de toekomst bestaan wel!

Het is me wat met de plastic verpakkingen. China weigert voortaan ons plastic afval, meldde deze krant (DS 6 december). De voorbije week schoot de traditionele verpakkingsindustrie zichzelf nog eens danig in de voet met een wereldvreemde stellingname over plastic zakjes in de commissie Leefmilieu van het Vlaams Parlement (DS 14 december). De zelfstandigenorganisatie Unizo voelde zich daarop verplicht om te pleiten voor verder gebruik van die zakjes als de overheid ervoor een ‘ontradende’ prijs vraagt (DS 15 december).

Dat alles getuigt van een krampachtig vasthouden aan oude denkbeelden. Verschillende leden van de commissie Leefmilieu vroegen terecht: waar blijven de verpakkingsmaterialen van de toekomst?

Er zijn nochtans alternatieven, zeker voor de plastic zakjes. Voor andere plastic verpakkingen wordt naarstig gewerkt aan oplossingen. De vzw Belgian BioPackaging, een ketenorganisatie van de nieuwe verpakkingsindustrie, is al 10 jaar bezig met de verpakking van de toekomst. Ze groepeert niet alleen verpakkingsproducenten en -invoerders, maar ook onderzoekcentra, studiebureaus, grondstofleveranciers en afnemers/gebruikers van deze verpakkingen. Ze heeft een klare visie op de toekomst van verpakkingen, die tot nog toe niet aan bod is gekomen in het debat.

Verpakkingen zijn nuttig

Wat zelfs voluntaristische professoren soms uit het oog verliezen, is dat verpakkingen heel wat nuttige functies hebben. Ze beschermen en bewaren het product. Ze voorkomen schade en verspilling. Ze verdelen het product in kleinere porties, zodat het makkelijk verhandelbaar en transporteerbaar is. Ze brengen informatie over. Het is pas als ze van het product verwijderd wordt, dat de verpakking een (afval)probleem wordt. Verpakkingsafval vermijden is in dat licht niet altijd evident, ook al mag je vragen stellen bij sommige specifieke verpakkingen.

Het klopt trouwens. Je kan inderdaad je eigen herbruikbare verpakking meenemen naar de winkel. Maar dat is wel een gedoe, waardoor slechts een geëngageerde minderheid dit volhoudt.

Hergebruik is ook niet in alle gevallen mogelijk. Het is zelfs veelal economisch en ecologisch beter verpakkingen naar het containerpark te brengen voor materiaalrecyclage. Maar als plastic verpakkingen sterk verontreinigd zijn, met voedselresten bijvoorbeeld, dan swingt het kostenplaatje van die materiaalrecyclage snel de pan uit. Dat is trouwens de essentie van het China-verhaal, waar we deze bijdrage mee zijn begonnen. Minderwaardig (lees: verontreinigd) afval werd goedkoop naar China verscheept, omdat wij er geen oplossing voor hadden. Nu ook de Chinezen er geen blijf meer mee weten, komt de boemerang terug.

Europa erkende recent een andere uitweg: organische recyclage. In plaats van te trachten materiaal te recupereren, kunnen we het materiaal samen met organisch afval laten vergaan tot compost. Compost is een bodemverbeteraar en leidt tot gezondere planten. De nieuwe verpakkingsindustrie haalt via bio-raffinage de nodige chemische bouwstenen uit planten om opnieuw verpakkingsmaterialen te maken. De kringloop wordt ook op die manier gesloten.

Zo bieden de Chinese afvalcrisis en de Europese erkenning van organische recyclage een unieke kans om echt werk te maken van een van de verpakkingen van de toekomst: composteerbare (voedsel)verpakkingen, vervaardigd met materialen uit hernieuwbare (plantaardige) bronnen. Die kunnen dan met het GFT in de organische recyclage. Dat is momenteel zeker al mogelijk voor de plastic zakjes, waarover de commissie Leefmilieu zich nu buigt.

Frankrijk, Italië, ja zelfs Wallonië en Brussel zijn ons al voorgegaan. Hoewel ze plastic zakken hebben verboden, erkennen ze de nuttige functionaliteit ervan en voorzien ze in toegelaten alternatieven. Concreet gaat het over papierzakken en zakken uit composteerbaar plastic van hernieuwbare bron.

Nu Vlaanderen nog.

2 eurocent

En de prijs? De retailers klagen dat die nieuwe verpakkingen heel wat duurder zijn dan de traditionele plastic zakken.

Ten eerste veroorzaken de huidige plastic groente- & fruitzakjes veertien procent van de verontreiniging in GFT-afval en dat levert problemen op in het composteringsproces. De kosten hiervan worden nu gedragen door (publieke) compostbedrijven, de belastingbetaler dus. En dan spreken we nog niet over mogelijke bodemverontreiniging door microplastics in compost. Het wordt dan ook hoog tijd dat de retail hier haar verantwoordelijkheid neemt.

Ten tweede: uiteindelijk is het toch altijd de consument die betaalt. De groente- en fruitzakjes worden dan misschien niet afzonderlijk aangerekend, maar ze zitten wel verrekend in de marge die de retailer op zijn product neemt. En waarover gaat het eigenlijk ? De huidige niet-composteerbare plastic zakjes uit petroleum kosten de retail ongeveer 0,5 eurocent per stuk. De composteerbare alternatieven uit hernieuwbare bron zijn er al voor 2 eurocent per zakje.

Vindt u dat als consument een onoverkomelijk prijsverschil?

Shopping basket

Go to Top