fbpx

Composteren

Composteerbaar: helder uitgelegd

Composteren zit in de lift. Maar liefst 21% van de Vlamingen heeft thuis een composteerbak of -vat staan. Wil je zelf ook aan de slag? Dan is het cruciaal om te weten hoe het composteerproces in zijn werk gaat en welk afval wel of niet composteerbaar is. We zetten alle feiten op een rij.

 

Wat is composteren?

Composteren is een methode om organisch afval te verwerken. Bacteriën, schimmels, kleine insecten – ook wel micro-organismen genoemd – voeden zich met het vaste afval en zetten het om in koolstofdioxide, water en compost. Die micro-organismen hebben daarbij zuurstof nodig. Daarom spreken we ook wel van een aeroob proces. Daarnaast is een relatief hoge vochtigheidsgraad en een voldoende hoge temperatuur nodig voor een goed composteerproces.

Composteren gebeurt op twee manieren:

  • Bij industriële compostering controleren en sturen installaties het proces voortdurend bij. Daardoor versnelt het composteren aanzienlijk. Op luttele weken is de klus geklaard.
  • Bij thuiscompostering ben je onder andere afhankelijk van de weersomstandigheden. Het afval omzetten in compost verloopt dus veel trager, zeker bij koud of droog weer.

 

Wanneer is afval al dan niet composteerbaar?

Natuurlijk afval

Omdat iets uit de natuur komt, mag het nog niet automatisch in je compostbak. Kurk is bijvoorbeeld composteerbaar in een industriële composteerinstallatie. Maar in water of in de grond of zelfs in een composteervat thuis is dat niet het geval, omdat de temperatuur daar lager is.

Groeten-, fruit- en tuinafval (GFT) kan je wel thuis composteren. Ben je niet zeker van je stuk? Hier lees je wat nu wel en niet tot GFT-afval behoort. Zo mogen gras en bladeren, notendoppen en mest van kleine planteneters (bijvoorbeeld konijnen) in je compostbak. Mosselschelpen, slachtafval en uitwerpselen van honden en katten horen dan weer bij het restafval.

 

Kunststofafval

Een product uit kunststof is composteerbaar als het voldoet aan de Europese normen EN 13432 of EN 14995. In de praktijk betekent dit dat composteerbaar kunststofafval in een industrieel composteerproces:

  • voor minstens 90% uiteen valt tot kleine stukjes binnen 12 weken (de overige 10% valt buiten die periode uiteen);
  • voor minstens 90% biologisch afgebroken wordt binnen 6 maanden (de overige 10% vergaat nadien);
  • geen negatief of toxisch effect heeft op het proces;
  • geen of uiterst minieme hoeveelheden zware metalen bevat.

Dat betekent niet dat alle composteerbare producten ook thuis in je compostbak kunnen. Alleen verpakkingen met onderstaande logo’s zijn thuis composteerbaar (al kan het dus even duren).

 

Daarnaast bestaan er nog tientallen duurzaamheidslabels met elk een eigen betekenis op het vlak van composteren. Hier ontdek je wat die logo’s precies inhouden.

 

Wat met CompostBag-zakken?

Alle CompostBag-zakken zijn gecertificeerd volledig industrieel composteerbaar. Binnen de paar weken zijn ze daar volledig vergaan. Enkele modellen kan je ook thuis composteren. Je herkent deze aan de bovenstaande logo’s.

 

Zelf aan de slag?

Maar liefst 40% van al het huishoudelijk afval is organisch. Zo raakt je vuilzak snel gevuld, terwijl je dat organisch afval ook kan composteren. Dat is eenvoudiger dan je denkt. We zetten de beste tips op een rij.

Hier ontdek je uit welke natuurlijke stoffen onze producten precies gemaakt zijn en hoe ze afgebroken worden.

 

Lees ook:

Hittegolf? Dit zijn 3 survivaltips voor je compostbak

Water, schaduw en verluchting: tijdens zwoele zomers heeft je compostbak precies hetzelfde nodig als jijzelf. Want ook je compostbak of -vat lijdt onder de hitte. Het is zoals met bejaarden: uitdroging kan fataal aflopen. Deze drie stappen zetten je alvast op goede weg.  

  1. Hou organisch afval voldoende vochtig

Organisch afval heeft voldoende vocht nodig: niet te veel, maar zeker ook niet te weinig. Bij normale temperaturen hoef je daarvoor niets te ondernemen, maar tijdens een hittegolf steek je beter wel een handje toe. Besproei daarom om de paar dagen je organisch afval met een gieter met sproeikop. De tuinslang bovenhalen is een minder goed idee. Waarom?

  1. Vermijd direct zonlicht in je compostbak

Als de temperatuur in je compostbak- of vat te hoog oploopt, lopen de micro-organismen flinke schade op. Probeer daarom direct zonlicht te vermijden en zet je compostbak in de schaduw. Heb je al een composthoop, maar staat die in de vlakke zon? Voorzie dan zelf tijdelijk schaduw, bijvoorbeeld met een oude parasol.

  1. Voorzie voldoende zuurstof

Hoge temperaturen hebben ook voordelen: hoe warmer, hoe sneller het composteringsproces verloopt. Daarbij hebben de micro-organismen echter ook meer zuurstof nodig. Tijdens een hittegolf is het dan ook aangewezen om frequenter je composthoop om te zetten. Met een riek woel je een keer per week het organisch afval om. Zo zorg je voor een betere beluchting van je compost.

Aan de slag met composteren?

Zelf thuis composteren is eenvoudiger dan je denkt. Maar hoe pak je dat nu het beste aan? We zetten enkele veelgestelde vragen op een rij.

Afval sorteren: dit zijn de meest voorkomende fouten

Belgen zijn voortrekkers op het vlak van afval sorteren. Toch begaan we af en toe nog flaters. Jammer, want juist sorteren is niet alleen onbetaalbaar voor het milieu, je voelt het ook in je portefeuille. Dit zijn de meest typische fouten.

1) PMD

PMD staat voor plastic flessen en flacons, metalen verpakkingen en drankkartons. Een handige afkorting, maar er wordt nog tegen gezondigd. Een tip: verpakkingen van plastic en met de vorm van een fles horen in de blauwe zak.

Dit hoort niet bij PMD:

  • botervlootjes en yoghurtpotjes: horen bij restafval;
  • plastic bekers: horen ook bij restafval;
  • verpakkingen van bijtende producten: horen bij klein gevaarlijk afval (KGA).

Spuitbussen van voeding en cosmetica (bijvoorbeeld slagroom en deodorant), aluminium schaaltjes, lege flessen frituurolie en kroonkurken gooi je wel in een PMD-zak.

Wil je voorkomen dat je PMD–zak niet meegenomen wordt?

  • gooi er geen verpakkingen van meer dan acht liter in;
  • bindt nooit plastic flessen aan de zak vast.

Vanaf 1 januari 2019 zullen bijna alle plastic verpakkingen in de PMD-zak mogen, zoals plastic folie, (kassa)zakjes, bekers, botervlootjes en yoghurtpotjes. Een uitzondering is de plastic verpakking van gevaarlijke producten, zoals een insecticide. Het systeem wordt geleidelijk ingevoerd in heel België, gespreid over een periode van twee jaar tussen 1 januari 2019 en 2021.

2) GFT

21% van de Vlamingen composteert thuis, en dat aantal blijft groeien. Toch verloopt composteren nog niet overal foutloos. Dat bewijzen deze typische fouten:

Dit hoort niet bij GFT:

  • mosselschelpen: horen bij restafval;
  • beenderen of slachtafval: horen bij restafval;
  • grond, zand en steentjes: naar het containerpark;
  • kattenbakvulling: horen bij restafval;
  • uitwerpselen van honden en katten: horen bij restafval.

Gras en bladeren, fruit- en groenteresten, notendoppen, keukenrol, theezakjes, koffiefilters, plantenafval en mest van kleine planteneters (bijvoorbeeld konijnen) horen wel bij GFT.

Daarnaast is het belangrijk waar je je compostbak plaatst. Hier lees je waar je op moet letten.

3) Papier en karton

Papier en karton sorteren lijkt evident, maar dat is het niet. Er schuilen namelijk enkele addertjes onder het gras:

Dit hoort niet bij papier en karton:

  • behangpapier: hoort bij restafval, volledige rollen kunnen naar de kringloopwinkel;
  • keukenrol: hoort bij GFT, op voorwaarde dat er geen anorganisch afval aan kleeft (verf, frituurolie …);
  • broodzakken: horen bij restafval;
  • vervuild papier, waar bijvoorbeeld frituurvet aan hangt: hoort bij restafval.

Telefoonboeken, tijdschriften en folders, kartonnen verpakkingen, kladpapier en enveloppes horen bij papier en karton.

De huis-aan-huisinzameling is gratis. Alles zit in een kartonnen doos of is samengebonden met natuurtouw. Het papier moet vrij zijn van ander afval, verwijder dus plastic folies.

4) Glas

Glas is de perfecte grondstof voor nieuw glas, omdat je het steeds opnieuw kan gebruiken; op voorwaarde dat het juist gesorteerd wordt.

Dit hoort niet bij glas:

  • deksels van bokalen: horen bij PMD;
  • vlak glas, zoals spiegels: naar het containerpark;
  • porselein (borden) en aardewerk: naar het containerpark;
  • lampen: naar het containerpark;
  • optisch glas (vergrootglas, brilglas, horlogeglas …): naar het containerpark;
  • gebroken glas: naar het containerpark.

Spoel de lege flessen en bokalen uit en haal het deksel, de schroefdop of de kurk er af. Je steekt het glas in een stevige plastic doos. Kartonnen dozen en plastic zakken worden niet meegenomen. Het maximale gewicht bedraagt 15 kilogram per bak.

5) Restafval

Enkel wat niet bij bovenstaande categorieën hoort, gooi je bij het restafval. Dat afval wordt niet gerecycleerd, maar verbrand. Hoe minder restafval je dus hebt, hoe beter. En dat geldt ook voor je portemonnee, want restafvalzakken zijn niet goedkoop. En DIFTAR-containers evenmin! Juist sorteren is dus ook financieel interessant.

Dit hoort niet bij het restafval:

  • batterijen: breng je naar een inzamelpunt of het containerpark;
  • gevaarlijke stoffen: naar het containerpark.

Het beste afval is afval dat niet geproduceerd wordt. Hoe jij kan helpen om de afvalberg te verkleinen, lees je hier.

De 7 meest gemaakte fouten bij GFT sorteren

Composteren zit in de lift. Al 21% van de Vlamingen composteert, steeds meer mensen volgen een cursus thuiscomposteren en onze regio telt al meer dan 3000 compostmeesters, gediplomeerde compostspecialisten. Toch verloopt composteren nog lang niet overal van een leiden dakje. Dat bewijzen deze typische fouten bij GFT sorteren.  

  1. Uitwerpselen van huisdieren

Velen droppen uitwerpselen van hun geliefde kat of hond op de composthoop. Binnen de kortste keren lokt dat ongedierte. Bovendien zijn uitwerpselen van vleeseters een bron van ziektekiemen (o.m. hondenspoelworm). Uitwerpselen van planteneters zoals kanaries en cavia’s mogen dan weer wel bij het gft.

  1. Te veel gras

Sam Gooris laat het gras liever groeien, maar maaien moet ooit gebeuren. Afgereden gras wordt vaak massaal bij compost gekieperd. Een probleem: te veel gras maakt je compost nat. Bovendien gaat het grasmaaisel een ondoordringbare laag vormen, waardoor er geen lucht meer in het compost kan. Dan sterven de goede compostorganismen af en krijgen de slechte vergistingsorganismen vrij spel. De boel begint dan te rotten en te stinken. Dat is makkelijk op te lossen door gras af te wisselen met droge materialen zoals stro, droge bladeren en houtsnippers.

  1. Aarde en zand

Hoewel zand en aarde helemaal niet composteren, belanden die vaak ongewild bij de compost. Geen goede zaak, want ze sluiten ook de lucht af en belemmeren of beëindigen zelfs het composteringsproces. Daardoor neemt de kwaliteit van je compost af.

  1. Het OK Compost HOME-logo niet checken

Niet alle compostzakjes mag je zonder pardon in je compost gooien. Check eerst of ze, net zoals de Compost Bags, wel degelijk thuis composteerbaar zijn (OK Compost HOME). Hoe je de labels op verschillende zakjes interpreteert, lees je in deze blog.

  1. Te veel of te weinig zon

Heb je een compostvat – een groen rond vat met een deksel – plaats het dan niet op een te donkere plek. Het afbraakproces gaat dan immers erg traag. Zoek een plekje met minstens drie uur per dag zonneschijn: zo warmt je gft-afval op en composteer je veel sneller. Werk je met een compostbak – een grote houten of plastieken bak zonder deksel – zoek dan een plek in de schaduw. Zo’n bak is bovenaan open, dus in de zon ontsnapt er te veel vocht, waardoor je compost uitdroogt. Meer over het verschil tussen een compostvat en -bak lees je hier.

  1. Onvoldoende ventilatie

Tijdens de composteringscyclus is ventilatie een must. Velen verwaarlozen dat, waardoor de compost tot harde lagen samenperst. Het resultaat: stikkende compostorganismen, rottende compost en een geur die je liever niet inademt. Verlucht je compost daarom 2 à 3 keer per week met een beluchtingsstok of riek.

  1. Stenen vloer onder je compostbak of -vat

Als je compostvat of -bak op een stenen terrasvloer rust, zal je afval nooit compost worden. Dat komt omdat de broodnodige compostdiertjes, zoals wormen en pissebedden, niet in jouw compostvat of -bak kunnen. Plaats je vat of bak daarom op een verhoogje in je tuin op wat klinkers of tegels. Maar vergeet niet om voldoende ruimte tussen de tegels te laten.

Meer ontdekken over mest, compost en bodemverbeteraars? Neem dan snel een kijkje op deze blog.

Thuis composteren: 6 veelgestelde vragen

Wist je dat 40% van al het restafval organisch is? Zo raakt je vuilzak snel gevuld, terwijl je dat organisch materiaal helemaal niet hoeft weg te gooien: je kan er compost van maken. Zelf thuis composteren is eenvoudiger dan je denkt. Maar hoe pak je dat nu het beste aan? We zetten enkele veelgestelde vragen op een rij.

 

  1. Wat is composteren?

Composteren is een gecontroleerd biologisch proces waarbij micro-organismen en kleine ongewervelde dieren keuken- en tuinresten omzetten in een voedselrijk product: compost. De microben en bacteriën die deze taak op zich nemen, verbruiken daarbij zuurstof en voedingsstoffen, waardoor de temperatuur in je compostvat of -bak stijgt. Eens ze klaar zijn met smullen, maken ze plaats voor wormen en pissebedden, die het materiaal verder verteren. De  temperatuur daalt opnieuw, tot je mooie compost overhoudt.

Deze blogpost legt haarfijn het verschil tussen compost, mest en humus uit.

  1. Wat is het verschil tussen een compostvat, -bak en hoop?

In een compostvat past zo’n 300 liter. Een klein gazon of moestuintje kan je daar al grondig mee bewerken. Heb je een grotere tuin, dan kan je met verschillende compostbakken werken.

Bij een vat belucht je de compost wekelijks met een stok. Wil je de compost gebruiken, dan haal je alles uit het vat, zeef je het verteerde materiaal eruit, en gooi je de rest terug om verder te composteren. Werken met bakken is efficiënter als je veel compost nodig hebt. Je gebruikt dan 3 bakken, één voor elke fase in het composteringsproces: opstart, broei en afkoeling. Na 6 maanden in de eerste bak, verplaats je het half verteerde materiaal naar de tweede bak. Nog eens een half jaar later kan je compost naar de derde bak.

Een composthoop is vooral handig als je enkele kubieke meter afval per keer wil verwerken, wat bij de modale huishoudens eerder uitzonderlijk is. Gooi je te weinig op de hoop, dan kan de temperatuur onvoldoende stijgen, met rot materiaal en geurtjes als gevolg.

 

  1. Wat kan ik composteren?

Groenten- en fruitafval, eierschalen, theezakjes, koffiefilters en keukenpapier kan je kwijt in je compostvat of -bak. Aarde, saus, olie, houtskool, kattenbakvulling en dierlijk afval (zoals mosselschelpen en kippenbeenderen) verteren niet of te traag, en zijn dus te mijden. Bovendien blijven daar vaak etensresten hangen, die ongedierte en ziektes aantrekken. Om diezelfde reden zijn uitwerpselen van vleeseters, zoals honden, uit den boze.

Let op: bioplastics zijn enkel thuis composteerbaar als ze het Ok Compost Home label hebben. Gooi dus niet zomaar een maiszakje uit de supermarkt bij je organisch afval. De Ventimax zakjes kunnen wel perfect bij je compost.

In deze blog lees je alles over bioplastics en hun impact op het milieu.

  1. Waar moet ik nog op letten?

Vooral afwisseling tussen groene en bruine materialen is belangrijk. Groene materialen, zoals grasmaaisel of keukenafval, zijn over het algemeen fijn, bevatten veel voedingsstoffen, en zorgen voor voldoende vocht in je compost. Bruine materialen geven je compost structuur, en garanderen dat er voldoende zuurstof kan circuleren, waaraan de micro-organismen zich ten goede doen. Voorbeelden zijn dorre stengels, bladeren en houtsnippers. Een goede balans maakt dat compostbeestjes floreren.

Daarnaast is het handig je vat of bak in de ochtendzon te plaatsen, om de temperatuur onder controle te houden. En een luchtbrug creëren onder je vat of bak – door de bak op tegels of op een houten palet te plaatsen – garandeert dat overtollig vocht kan wegsijpelen.

 

  1. Is composteren niet enorm tijdrovend?

Zeker niet. Zorg je voor voldoende afwisseling in materialen, en belucht je regelmatig je compost, dan is het een fluitje van een cent. Je hoeft amper naar je vat of bak om te kijken, en krijgt er heel veel van terug. Met goede compost onderhoud je een mooi gazon en stimuleer je het bodemleven in je moestuin. En dat allemaal gratis.

 

  1. Wat als ik geen tuin heb?

Composteren op een appartement is niet evident. Bovendien heb je weinig aan de compost: je hebt immers geen moestuin of gazon om te verzorgen. Maar je kan wel nog steeds een grote afvalkost uitsparen én het milieu helpen, door je groenten- en fruitafval in een Compost Bag in je VentiMax emmertje te verzamelen, en mee te geven met de gft-ophaling. Geen enkel excuus dus om niet te composteren.

Meer weten over composteren? Karina Daniels, gedimplomeerd Compostmeester en kringloopkracht, helpt je graag verder.

Mest, compost en bodemverbeteraars: wat is het verschil?

Meststof, compost, humus en bodemverbeteraars: stuk voor stuk producten om je tuin te onderhouden. Maar de termen worden al eens door elkaar gebruikt, waardoor het onderscheid niet steeds duidelijk is. Dit overzicht spit het voor je uit.

Planten hebben licht, lucht, water en voeding nodig om te groeien. De eerste twee zaken vinden ze boven de grond, maar voor de laatste twee moeten ze dieper graven. Je doet er daarom goed aan je gewassen een vochtige en voedzame bodem te bieden. De samenstelling van de grond kan je aanpakken met bodemverbeteraars, voor extra voeding gebruik je mest.

Bodemverbeteraars: optimale balans lucht-vocht

Bodemverbeteraars bewaren het evenwicht tussen lucht, water en vaste deeltjes in je bodem. Ze zorgen ervoor dat losse deeltjes samenklitten en een evenwichtige structuur van kleine en grote poriën vormen. Grote poriën maken je bodem luchtig, terwijl kleine gaatjes het water vasthouden. Je planten varen wel bij een goede verhouding tussen vocht en lucht: een te natte grond zorgt immers voor rotte wortels, en een tekort aan water droogt je planten uit.

Synthetische bodemverbeteraars vind je in alle geuren en kleuren in je tuincentrum. Wil je het echter meer ecologisch aanpakken, kies dan voor compost. Deze natuurlijke bodemverbeteraar ontstaat wanneer plantaardige resten, zoals groenten, fruit, grasmaaisel en snoeihout door micro-organismen op een gecontroleerde manier afgebroken worden. Vindt dit proces op natuurlijke wijze plaats, dan spreken we over humus.

Compost houdt je bodem luchtig, en slaat tegelijk water op. Bovendien houdt het koolstofdioxide vast in de bodem, wat uiteraard goed is voor het klimaat. Jaarlijks compost toevoegen, reguleert ook de zuurtegraad van de bodem.

 

Meststof: extra voeding voor je bodem

Meststoffen maken je grond rijker aan voedingsstoffen. Maar let op: bemesten heeft pas zin wanneer de structuur van je bodem in evenwicht is. Immers: is je grond te nat of niet luchtig genoeg, dan neemt hij ook de voeding niet goed op. Gebruik dus eerst een bodemverbeteraar, en dan pas meststoffen.

Kunstmest wordt gemaakt van niet-organische materialen. Deze relatief goedkope producten bevatten hoge concentraties aan stikstof, fosfaat en kalium, stuk voor stuk stoffen waar je planten van smullen. Maar anorganische mest heeft ook heel wat nadelen: je loopt het risico te overbemesten en zo de groei van je planten te forceren, en je verrijkt het bodemleven niet. Bovendien is de productie van kunstmest erg belastend voor het milieu.

Organische mest ontstaat uit verteerde dierlijke uitwerpselen of plantaardige resten. Organisch bemesten is duurzamer dan kunstmest gebruiken: hoewel het iets trager werkt, blijven de bestanddelen langer in je bodem. De voedingsstoffen moeten namelijk eerst nog door het bodemleven omgezet worden naar stoffen die de planten kunnen opnemen. Gebruik je organische mest, dan verrijk je in een klap ook het bodemleven: regenwormen en kleine bodemdieren doen zich tegoed aan de mest en dragen op hun beurt bij aan een evenwichtige bodemsamenstelling. En zo onderhoudt je grond uiteindelijk zichzelf.

Zelf aan de slag met je groenten- en fruitafval? Met CompostBag composteer je eenvoudig en hygiënisch.

Title

Shopping basket

Go to Top