Dankzij René Magritte is België het land van het surrealisme. Maar soms is het ook een surrealistisch land. Dat blijkt nog maar eens met betrekking tot composteerbaar bioplastic. Mensen feliciteren ons omdat wij met onze CompostBag® producten een mooi alternatief hebben voor het verguisde plastic. In één adem verwachten ze bovendien dat wij momenteel heel succesvol zijn. Maar dan moet ik ze zeggen dat dat in de praktijk nogal tegenvalt. Waarom? Dat leg ik je zo uit.
Bioplastic is toch ook plastic ?
Ja, dat krijgen wij inderdaad te horen als we trachten onze producten aan de man te brengen. Vooral in de retailsector, waar nogal snel grote en ferme uitspraken zijn gedaan in de zin van : “wij gaan alle plastic (verpakkingen) bannen”, botsen we op deze muur. “En plastic is niet duurzaam”, wordt er dan doorgaans nog aan toegevoegd.
Hoe zit dat nu? Is bioplastic ook plastic? Is het allemaal zand strooien in de ogen van de consument ?
Wel, het composteerbare materiaal, gemaakt uit hernieuwbare bronnen, dat The Compost Bag Company gebruikt om haar producten mee te maken, is zeker een kunststof. Ze komt niet ‘as such’ voor in de natuur. Dat heeft dat materiaal gemeen met de traditionele plastics, ja.
Maar voor het overige kunnen de verschillen niet groter zijn. Het grote probleem met de traditionele plastics is dat ze niet vergaan. Of pas na ettelijke honderden jaren. Ons materiaal verdwijnt in een industriële composteerinstallatie binnen enkele weken volledig op natuurlijke wijze. Het wordt letterlijk opgegeten door micro-organismen. En daarbij blijven er geen microplastics of zware metalen achter. Dat alles wordt gecertificeerd volgens de Europese norm EN13432 en zie je op het product door het OK Compost logo.
De traditionele plastics komen quasi volledig uit fossiele bron : petroleum, aardgas, steenkool. Maar ons materiaal wordt gemaakt op basis van planten, die elk jaar opnieuw opgroeien en geoogst worden. Daarom noemt men zo’n materiaal ‘hernieuwbaar’. Een belangrijke plant voor ons materiaal is de kardoendistel. Dit endemisch onkruid in het Middellandse zeegebied groeit op marginale, niet voor voedingslandbouw geschikte terreinen, en vereist noch irrigatie, noch bemesting. Het project om uit deze distels kunststof te maken is een veelvoudig gelauwerd voorbeeld van duurzaamheid. Een andere component van ons materiaal wordt gewonnen uit suikerbietenpulp, een afvalproduct uit de agro-industrie.
Wel ? Zo is het bioplastic dat The Compost Bag Company gebruikt toch wel heel verschillend van traditionele plastics. Vindt je ook niet ?
Zijn papier of katoen geen betere alternatieven ?
Één ding is zeker : papier en katoen worden gepercipieerd als ‘natuurlijke’ materialen, wat dan weer als ‘duurzamer’ wordt aanzien. Maar klopt dat allemaal wel in de realiteit ?
Katoen is een ongelooflijke waterzuiper. De teelt vergt tot wel 11.000 liter water per kilogram katoen. En dat meestal in gebieden waar de bevolking gebukt gaat onder chronische tekorten aan drinkwater, zoals Indië. Bovendien gaan 25% van alle pesticiden die op deze wereld worden gemaakt naar de katoenteelt, en 20% van alle herbiciden. Alsof dat nog niet genoeg is, wordt katoen in de meeste gevallen tot producten verwerkt in ‘sweat shops’ in landen waar uitbuiting en kinderarbeid schering en inslag zijn.
Om kwaliteitspapier te maken, moeten houtvezels tot een papje gekookt worden. Dat proces verbruikt veel water en energie. Maar het grootste effect op het milieu zit in de logistiek. Om één oplegger bioplastic zakjes voor groenten en fruit te vervangen door een zelfde aantal papieren zakjes heb je 3 tot 4 opleggers nodig. En dat met de bestaande verkeerscongestie ! Maar ook tot 4 keer meer opslagruimte en tot 4 keer meer handling. Bovendien zijn de zakjes niet doorzichtig, wat de controle aan de kassa van de supermarkt bemoeilijkt. De eerste gevallen van winkeldiefstal (bv. lipstick onder een aantal appels) als gevolg hiervan zijn reeds gemeld.
Laat je niet in de luren leggen.
De boodschap is dus duidelijk : laat je niet in de luren leggen. Het is niet omdat het er ‘natuurlijk’ of ‘duurzaam’ uitziet, dat het dat ook is. Kijk steeds naar alle (of zoveel mogelijk) aspecten als je je opinie bepaalt.
Bioplastic is ook plastic. En papier en katoen zijn duurzamere alternatieven. Yeah, right! Laat je niet in de luren leggen. Ga niet enkel op je gevoel af als je je opinie bepaalt.