FAQ
Enkel voor Mater-Bi® zijn hierover gegevens bekend. Om de totale benodigde hoeveelheid maïs te verbouwen, die Novamont in 2007 heeft nodig gehad in haar productie, volstaan 540 hectares. Volgens het FAO bedroeg het totale Italiaanse landbouwareaal dat in 2006 werd gebruikt voor maïsproductie 1.107.997 hectares. Minder dan 0,05% hiervan was nodig voor de productie van Mater-Bi®. Op wereldschaal bekeken vervalt dit verder volledig in het niets.
Mater-Bi® is een merk van Novamont
Zware metalen worden niet met opzet gebruikt bij de productie. Tests hebben uitgewezen dat sporen van sommige van deze elementen aanwezig zijn, maar bevestigen tegelijk dat ze ver onder de limieten gesteld door de Europese richtlijn 94/62/EC en door de Europese norm EN13432 m.b.t. composteerbaarheid blijven.
Sommige consumenten beschouwen het gebruik van grondstoffen gewonnen uit genetisch gewijzigde organismes (GGO’s) als een potentieel risico. Deze voorzichtige houding heeft vooral betrekking op voeding. Ook voor biodegradeerbare kunststoffen kunnen consumenten reserves of bekommernissen hebben bij het gebruik van grondstoffen uit GGO’s. Weerstand tegen het gebruik van GGO’s ontstaat uit de perceptie dat het creëren van nieuwe gencombinaties een potentieel biologisch risico vormt, omdat de effecten op de voedselketen en op het milieu volgens de huidige stand van de wetenschap onvoldoende gekend zouden zijn. Anderzijds zijn de verarming van de biodiversiteit en de economische schade aan lokale en traditionele teelten eveneens redenen voor bezorgdheid, zowel uit economisch als sociaal oogpunt.
The Compost Bag Company sluit aan bij de politiek van Novamont om enkel natuurlijke, niet-GGO, grondstoffen (zoals zetmeel) te gebruiken. Novamont bereikt dit doel door de natuurlijke grondstoffen tot de bron te traceren via kwaliteitscontrole die routineus wordt uitgevoerd samen met de leveranciers. Labotesten worden uitgevoerd in externe laboratoria met het oog op biologische risicopreventie bij het gebruik van synthetische additieven in sommige types van Mater-Bi® en van bijproducten van verschillende bronnen (fossiel en hernieuwbaar). De bekomen resultaten tonen aan dat Mater-Bi® materialen niet gecontamineerd zijn met gewijzigd DNA. Daarenboven bouwt Novamont haar eigen productieketen uit, startend bij de landbouwer en eindigend bij de biodegradeerbare kunststof (het ‘Biorefinery’-project), met als doel de milieu-impact te beheersen en te beperken. Daardoor is de controle over de bevoorrading nog groter, wat de tracering vergemakkelijkt.
Mater-Bi® is een merk van Novamont
De CompostBag-zakken, die gemaakt zijn uit Mater-Bi®, bevatten 30 tot 90 gewichtsprocent hernieuwbare materialen, afhankelijk van het gebruikte type materiaal. Let wel, er bestaat geen direct verband tussen het percentage hernieuwbaar materiaal en de composteerbaarheid van de zakken. Alle zakken zijn volledig biodegradeerbaar en geschikt voor (industriële) compostering.
Mater-Bi® is een merk van Novamont
De CompostBag-zakken, die gemaakt zijn uit Mater-Bi®, zijn niet toxisch (de LD50 – oraal, rat – voor een typische Mater-Bi® folie is > 2000mg/kg lichaamsgewicht). Gezien hun origine mogen we er van uitgaan dat ze goed getolereerd worden door het dierlijke verteringssysteem en zonder negatieve consequenties afgevoerd worden. Studies op honden, koeien en muizen bevestigen dit voor de geteste Mater-Bi® materialen, die werden vergeleken met traditionele polyethyleen folies op hun effect op dierlijke vertering. De Mater-Bi® folies kunnen vergaan in omstandigheden, die het verteringssysteem van dieren (zoals schildpadden) simuleren, terwijl dit voor polyethyleen folies niet het geval is. De gebruikte testmethode geeft geen simulatie van de peristaltische/anti-peristaltische actie van het darmstelsel, terwijl dit toch een belangrijke factor bij degradatie zou zijn. Hierdoor zouden de bekomen testresultaten de echte degradatie zoals ze plaatsvindt in de ingewanden kunnen onderschatten. Men mag dus redelijkerwijze veronderstellen dat het inslikken van folie, wiens mechanische eigenschappen afnemen in de ingewanden, minder darmobstructie veroorzaakt dan het inslikken van niet-biodegradeerbare folie. Bijgevolg mag gesteld worden dat biodegradeerbare folies op dat vlak minder gevaarlijk zijn dan traditionele polyethyleen folies.
Mater-Bi® is een merk van Novamont
De CompostBag-zakken zijn niet bederfelijk zoals voedsel. Maar ze zijn wel gevoelig voor ‘ageing’, het geleidelijk afnemen van de mechanische sterkte-eigenschappen. Daarom is het aanbevolen om de zakken te verbruiken binnen de twaalf maanden na de productiedatum, die op de zakken gedrukt staat.
De zakken wordt best bewaard bij kamertemperatuur (20-23°C), gematigde relatieve luchtvochtigheid (50-55%) en weg van direct zonlicht. Een ideale plaats in onder het aanrecht.
Als zakken voortijdig gaan scheuren wijst dat doorgaans op uitdroging. Wrijf zo’n zakje vlak voor gebruik met een vochtige doek of waaier het door een stoomwolk, en het zakje zal na enige tijd opnieuw de oude sterkte aannemen. Het zakje moet dan wel onmiddellijk gebruikt worden.
De CompostBag-zakken, die gemaakt zijn uit Mater-Bi®, bevatten geen stoffen die – op basis van de beschikbare informatie – te catalogeren zijn als allergeen. Sommige materialen zijn ook effectief ‘in vivo’ getest (op een aantal vrijwilligers). Deze tests hebben aangetoond dat deze materialen hypoallergeen zijn.
Mater-Bi® is een merk van Novamont
Zoals elke menselijke activiteit heeft ook de productie van composteerbare materialen uit hernieuwbare grondstoffen een energiekost. Novamont volgt de milieu-impact van haar Mater-Bi® materialen nauwgezet op. Uit de vele studies blijkt dat de energiekost voor de productie van Mater-Bi® lager ligt dan de energiekost voor de productie van traditionele kuststoffen, inbegrepen polyethyleen.
Het gebruik van CompostBag-zakken vergroot de opties voor recuperatie. Naast de traditionele materiaal- of energierecuperatie, is ook organische recuperatie mogelijk. Dit vergemakkelijkt het selectieve ophalen van organisch afval en de omzetting ervan in compost of biogas/compost. En dit laatste biedt een groot voordeel aan het milieu.
De CompostBag-zakken uit Mater-Bi® zijn gemaakt met hernieuwbare materialen van lokale herkomst. Het is strategisch belangrijk om op termijn minder afhankelijk te worden van petroleumgebaseerde producten, die bovendien vanuit de hele wereld moeten worden aangevoerd.
Mater-Bi® is een merk van Novamont
Afhankelijk van de gebruikte technologie en van de aanwezigheid van bepaalde vormen van voorbehandeling, worden de zakken al dan niet vooraf met het grof organisch afval uit de vergistingsstroom gehaald en rechtstreeks naar de nacompostering afgeleid. Als ze mee de vergister in worden geleid, dan zal de biodegradatie daar al beginnen. Het digestaat, met daarin de residu’s van de zakken, zal na de vergisting een nacompostering ondergaan. In beide gevallen zullen de zakken composteren. Het gebruik van composteerbare zakken i.p.v. traditionele kunststofzakken zal in alle geval een positief effect hebben op de efficiëntie van de vergisting door de productie van biogas en van kwalitatieve compost te maximaliseren, al was het maar doordat het de noodzaak vermindert van voorbehandeling, waarbij toch steeds een aanzienlijk deel van het organisch materiaal, en dus van het potentiële biogas verloren gaat. Het is bovendien aangetoond dat burgers dan meer participeren in de inzameling van organisch afval en er beter over waken dit afval niet te vervuilen met plastic.
Thuis composteren verloopt totaal anders dan industriële compostering. De temperatuur binnen in de composthoop of het compostvat komt meestal slechts enkele graden boven de omgevingstemperatuur uit. In industriële compostering stijgt de temperatuur tot boven de 50°C (met pieken tot boven de 70°C) gedurende meerdere weken. Bovendien zijn de omstandigheden voor thuis compostering soms verre van ideaal, in tegenstelling tot de professioneel beheerde industriële compostering.
Alle voor CompostBag-zakken gebruikte kunststoffen zijn industrieel composteerbaar volgens de Europese norm, maar slechts enkele zijn ook geschikt voor thuiscompostering. Deze zakken zijn herkenbaar aan het OKCompost HOME®-logo.
OKCompost HOME® is een merk van Vinçotte.
De gebruikte kunststoffen zijn meestal niet in water oplosbaar. Daarom zal het verschillende maanden duren vooraleer de zakken desintegreren, vnl. als gevolg van hydrolyse. Er lopen momenteel nog verschillende studies om na te gaan hoe de gebruikte kunststoffen zich gedragen in dit milieu, meer bepaald hoe snel ze volledig desintegreren en biodegraderen.
Los van het feit dat het wegwerpen van afval (zelfs biodegradeerbaar afval) in de natuur in elk geval af te raden is, zal het al dan niet vergaan van per ongeluk in de natuur terechtgekomen zakken afhankelijk zijn van enerzijds de weersomstandigheden (temperatuur, vochtigheid…) en anderzijds van het milieu waarin het zakje is terechtgekomen. In tegenstelling tot de situatie in (industriële) compostering, zijn deze parameters buiten elke controle en kan bijgevolg niet op voorhand aangegeven worden hoelang de biodegradatietijd zal zijn in die specifiek omstandigheid.
Niet noodzakelijk. ‘Composteerbaar’ slaat op meer dan biodegradeerbaar alleen. Natuurlijke materialen (bv. hout, katoen, jute, papier, zetmeel…) mogen als biodegradeerbaar beschouwd worden. Maar dan moeten ze nog steeds voldoen aan de andere vereisten van de Europese norm EN 13432 om het predicaat ‘composteerbaar’ te mogen dragen.
De termen ‘biodegradeerbaar’ en ‘composteerbaar’ worden vaak verward, nochtans hebben ze niet dezelfde betekenis. Een biodegradeerbaar product kan worden afgebroken door micro-organismen, maar opdat het ‘composteerbaar’ mag worden genoemd, moet het aan bijkomende eisen voldoen (zie Wat betekent ‘composteerbaar’?).
Bovendien zijn biodegradeerbaarheid en composteerbaarheid sterk afhankelijk van de omgeving waar een product wordt afgebroken. Elke omgeving (compost, bodem, water, …) heeft verschillende temperaturen en micro-organismen, wat verschillende snelheden van biologische afbraak tot gevolg heeft. Een bioplastic dat bijvoorbeeld biodegradeerbaar is in een industriële composteerinstallatie (= de meest agressieve omgeving) is dat daarom niet altijd in water of de grond, of zelfs niet in een composteervat thuis (omwille van de lagere temperaturen).
Als de term wordt toegepast op kunststof, dan betekent ‘composteerbaar’ dat het materiaal kan verwerkt worden in de industriële compostering. De composteerbaarheid van verpakkingen en kunststoffen wordt vastgesteld volgens twee Europese normen, EN13432 en EN14995. Praktisch gesproken betekent ‘composteerbaar’ dat een materiaal:
a) volledig uiteenvalt in één compostcyclus,
b) volledig biodegradeert in de compostering,
c) geen toxische effecten heeft op en geen zware metalen vrijgeeft in het compost en
d) geen negatieve effecten heeft op het composteringsproces zelf.
De composteerbaarheid (volgens de norm) wordt vastgesteld na het uitvoeren van o.m. de volgende tests:
a) beoordeling van de mate van fragmentatie van het materiaal na verloop van tijd,
b) bepaling van de afgegeven koolstofdioxide of van de verbruikte zuurstof tijdens het composteringsproces (als maatstaf voor biodegradatie),
c) beoordeling van de toxische effecten van het materiaal na compostering op culturen van verschillende micro-organismen en planten.
Kunststofproducten, waarvan de composteerbaarheid volgens de norm is vastgesteld, mogen een specifiek logo dragen. De meest gangbare logo’s zijn het OKCompost®-logo en het ‘kiemplant’-logo.
OKCompost® is een merk van Vinçotte. Het ‘kiemplant’-logo is een merk van European Bioplastics
Biogas is een mengsel van methaan en koolstofdioxide dat vrijkomt bij anaerobe vergisting. Het is brandbaar en kan gebruikt worden als brandstof, bv. om motoren aan te drijven of bij de productie van elektriciteit.
Organisch afval is de fractie van huishoudelijk en industrieel afval die van nature biodegradeert. Het bestaat uit voedselresten, keukenresten, afval van groenten- & fruithandel en voedingsverwerkende industrie, tuinafval uit privétuinen of publieke parken (grasmaaisel, bladeren, …), enz.
Anaeroob vergisten is een industriële methode om organisch afval te behandelen. De eerste fase treedt op bij relatief gebrek aan zuurstof (vandaar ‘anaeroob’). Micro-organismes (andere dan bij composteren) zetten de organische stof om in biogas, water en digestaat. Dit digestaat wordt dan door aerobe na-compostering omgezet tot compost.
Aeroob composteren is een methode om organisch afval te behandelen in (overvloedige) aanwezigheid van zuurstof (vandaar ‘aeroob’). Micro-organismes zetten de organische vaste stof om in koolstofdioxide, water en compost door aerobe bio-oxidatie. Om tot composteren te komen, is er een relatief hoge vochtigheidsgraad en een overvloedige aanwezigheid van zuurstof nodig, evenals een voldoend hoge temperatuur.
Bij industriële compostering wordt het proces voortdurend gecontroleerd en bijgestuurd. Hierdoor kan de procescyclus drastisch versneld worden. Bij thuiscompostering is men veel meer onderhevig aan de klimatologische omstandigheden en verloopt de cyclus veel trager.
Compost is een substantie vergelijkbaar met humus, het vruchtbare deel van de bodem dat rijk is aan organische substanties. Compost wordt gebruikt in land- en tuinbouw als bodemverbeteraar. Het brengt o.m. opnieuw koolstof in de bodem. Compost is een commercieel product dat moet voldoen aan specifieke (wettelijke) criteria.
Er bestaat nogal wat spraakverwarring rond de term ‘bioplastic’. Grosso-modo is de term van toepassing op kunststoffen die ofwel
a) uit materialen zijn opgebouwd die in oorsprong hernieuwbaar zijn, bv. planten (= biogebaseerd)
b) aan het einde van hun nuttige leven terug kunnen opgenomen worden in de natuurlijke cyclus (= biodegradeerbaar), ofwel
c) deze beide eigenschappen combineren.
Er bestaan dus biogebaseerde kunststoffen, die niet biodegradeerbaar zijn. Net zoals er biodegradeerbare kunststoffen bestaan, die niet van hernieuwbare oorsprong zijn, maar wel uit petroleum worden gewonnen. En tenslotte bestaan er kunststoffen die zowel (deels) biogebaseerd als biodegradeerbaar zijn. De Mater-Bi® materialen van Novamont, die The Compost Bag Company gebruikt, zijn van deze laatste categorie. Ze zijn grotendeels uit plantaardige oliën en zetmeel opgebouwd.